Tekst inkorten: 8 manieren om een tekst snel korter te maken

Een tekst inkorten, vooral een die je zelf geschreven hebt, is een lastige klus. Maar met de juiste technieken lukt het altijd.

350 woorden was de nieuwsbrieftekst die ik aan mijn opdrachtgever stuurde. "Ik vind hem zelf nog een beetje lang," schreef ik erbij. "Maar anders kon ik niet alle input verwerken." Het antwoord van de klant was duidelijk: het moet naar 170 woorden, met behoud van inhoud. Meer ruimte was er gewoon niet.

Dus ik weer aan het werk. En tot mijn verbazing lukte het. Met wat extra tijd en aandacht vond ik heel veel woorden die nog weg konden. Geleerde les: hoe bondig je het ook opschrijft, het kan altijd korter.

Hier een paar manieren om eens stevig met de kettingzaag door je tekst te gaan.

1. Tekst inkorten: weet wat je wilt zeggen

Een tekst is vaak te lang omdat je er dingen bij hebt gehaald die niet bij het kernonderwerp horen. Check dus eerst of er 'zijpaden' in je tekst staan die weg kunnen.

(TIP: gooi deze stukken tekst niet weg, maar zet ze in je aantekeningen-app zodat je er later misschien een nieuw stuk van kunt maken!)

2. Verwijder dubbele informatie

Zorg je dat je de dingen die je wél wilt vertellen maar één keer vertelt. Herhalingen halen het tempo uit je tekst en ze maken hem onnodig lang. Kijk eens naar deze zin: ‘Het gebruik van mobiel internet is met 50% gestegen. We zijn dus met zijn allen anderhalf keer zoveel mobiel gaan surfen’. Snel opgeschreven, maar de helft kan weg.

(Deze post heette eerst '9 manieren om een tekst in te korten'. Maar 2 van de manieren leken te veel op elkaar, dus... Heb ik hem ingekort)

3. Kijk kritisch naar lange zinnen

Je mag, ook online, best lange zinnen schrijven. Een lange zin kan snel veel informatie overbrengen. Je hoeft maar één keer een werkwoord en een onderwerp te schrijven en verwijs- en verbindingswoorden kunnen weg, dus je wint sowieso een paar woorden als je twee korte zinnen samenvoegt. Maar een lange zin moet wel goed gestructureerd zijn. Vind je constructies als ‘enerzijds-anderzijds’ of opsommingen-in-opsommingen? Dan is het tijd om zinnen in stukken te gaan hakken.

4. Hulpwerkwoorden en passieve vormen

Hulpwerkwoorden zoals 'hebben', 'kunnen' en 'worden' kunnen allemaal weg. ‘We hebben WordPress geïnstalleerd’ wordt ‘we installeerden WordPress’. Actiever, vlotter én 1 woord korter. Zinnen met een hulpwerkwoord noemen we 'passieve vormen'. Die zijn lelijk en lezen niet lekker.

5. Wees zuinig met bij- en voegwoorden

Bijwoorden en voegwoorden zijn onmisbaar, maar overdrijf het niet. Kijk of zinnen op zichzelf kunnen staan, zodat ‘hoewel’, ‘maar’ of ‘desondanks’ overbodig worden. Denk ook goed na of je toevoegingen als ‘heel erg’, ‘bijzonder’ of ‘zeer’ echt nodig hebt. Vaak is een zin juist krachtiger zónder.

6. Schrap bijvoeglijke naamwoorden

Met het schrappen van bijvoeglijke naamwoorden is veel te winnen. Print je tekst uit, streep alle bijvoeglijke naamwoorden aan en kijk of je van minimaal twee derde af kunt komen. Ik weet zeker dat het lukt!

7. Weg met de nuance

Een 'modaliteit' is een woord of woordcombinatie waarmee je nuance toevoegt aan de tekst. Denk daarbij aan dingen als ‘eigenlijk’, ‘in feite’, 'naar mijn mening' of ‘zo’n beetje’. Tekst inkorten? Laat ze weg. Schrijf niet: ‘Wij kunnen mogelijk de conversie van je website verbeteren.’ Schrijf: ‘Wij verbeteren de conversie van je website.’

8. Maak een puntenlijstje

Wil je je tekst nog korter maken? Maak een puntenlijstje. Schrijf de onderdelen van wat je wilt zeggen kort en bondig uit en zet ze gewoon onder elkaar. Geen woorden nodig om ze aan elkaar te babbelen! En ook nog eens fijn voor de lezer, zeker online, omdat het een tekst ‘scanbaar’ maakt.

BONUS: goede boeken over schrijven en redigeren van teksten

Klaar om meer te leren over het schrijven, redigeren en publiceren van online teksten? Dan zijn deze boeken een goede plek om te beginnen.

Online copywriting in 60 minuten

Dit boek van Dimitri Lambermont uit de legendarische 60 minuten-serie bevat alle basics. Onmisbaar.

Handboek online redactie

Veel meer dan een schrijfhandboek. Dit Handboek helpt je met het inrichten van een contentproces dat werkt.

Schrijf ze onder tafel!

Alles wat je moet weten over wervelend schrijven! Een boek vol technieken om teksten zo te maken dat ze mensen aanzetten tot actie.

Basisboek schrijven voor media

HBO-lesboek voor het maken van teksten in het huidige medialandschap, van journalistiek tot entertainment.

Creatief schrijven voor copywriters

Zet de volgende stap als schrijver. Breng variatie aan, ontwikkel je schrijfstijl en zorg dat je nooit zonder creatieve ideeën zit. Van meester-copywriter Roy Ishak.